Dariusz Domagała - Parowozownia Wolsztyn

Do Wolsztyna przyjeżdżają miłośnicy starych parowozów z całej Europy. Co ich tak przyciąga? Magnesem jest ostatnia czynna parowozownia. Wolsztyńskie parowozy wciąż codziennie ciągną rozkładowe pociągi do Poznania i z powrotem. Tylko tutaj możemy jeszcze zobaczyć, jak obsługuje się parowozy przed wyjazdem na trasę. Możemy podejść do samego parowozu, podejrzeć jak uzupełniana jest woda i ładowany do tendra węgiel (fot.) (fot.) (fot.). Zobaczymy też proces obracania parowozu na obrotnicy (fot.) (fot.). A widok parowozu pod parą - bezcenny :-) (fot.)
Na koniec parowóz pożegna się z widzami gwiżdżąc całą mocą i odjedzie na stację w Wolsztynie, by znów poprowadzić kolejny pociąg...

Historia wolsztyńskiej parowozowni zaczyna się w roku 1907, kiedy oddano do użytku czterostanowiskową halę, a także wieżę wodną, kanał oczystkowy oraz zasiek węglowy (magazyn węgla). W 1912 roku zbudowano natomiast obsługiwaną ręcznie obrotnicę o średnicy 16 m. Parowozownia obsługiwała linie do Zbąszynia, Nowej Soli, Sulechowa, Grodziska Wielkopolskiego i Leszna (do dziś czynne są trzy linie: do Poznania, Leszna i Zbąszynka). Stacjonowały tu 2 parowozy serii T3 (Tkh1), a później także serii T93 (TKi3). Od roku 1909 w parowozowni funkcjonuje powiększona hala postojowa 8-stanowiskowa.
Podczas II wojny światowej Niemcy rozbudowali parowozownię - zamontowano agregat prądotwórczy, większe dźwigi z napędem elektrycznym oraz kompresor powietrzny, zbudowano warsztat ślusarski. Zwiększył się stan parowozów do około 30 sztuk. Parowozownia szczęśliwie przetrwała wojnę i wkrótce została ponownie uruchomiona. W roku 1951 na terenie zakładu oddano do użytku budynek noclegowni. W 1976 roku parowozownię przemianowano na parowozownię I klasy. Do użytku trafiły wówczas parowozy serii 0l49, które aż do dziś stanowią podstawowy środek trakcyjny. Od roku 1981 do rozładunku wagonów z węglem zaczęto używać dźwigu EDK 80 produkcji NRD. W tym samym roku wykonano kapitalny remont hali oraz wykonano nowe ujęcie wody z jeziora Berzyńskiego. Okres największej świetności wolsztyńskiej parowozowni przypadał na lata 70-te i 80-te XX wieku. W parowozowni stacjonowało wówczas 35 parowozów, z czego ponad 20 było codziennie pod parą...
W roku 1982 lokomotywownia Wolsztyn została podporządkowana jednostce w Lesznie. W 2003 roku Parowozownię Wolsztyn oraz skanseny w Chabówce i Kościerzynie wraz z zabytkowym taborem przejęła spółka PKP Cargo SA. I mimo upływu lat wolsztyńskie parowozy wciąż dzień w dzień wyruszają na kolejowe szlaki...

Obecnie w parowozowni Wolsztyn możemy zobaczyć:

Na terenie parowozowni znajduje się również małe muzeum. Gromadzi eksponaty m.in. służby ruchowo-handlowej (wyposażenie kas biletowych), służby trakcji (elementy wyposażenia parowozów, dokumenty, stemple biur), urządzenia łączności, urządzenia zabezpieczenia ruchu kolejowego. W muzeum możemy również obejrzeć makietę fragmentu stacji Wolsztyn wraz z parowozownią o długości 2,7 m wykonaną w skali 1:87. Makieta przedstawia plan stacji z roku 1920. Na makiecie poruszają się 3 parowozy oraz wagony towarowe i osobowe z lat międzywojennych.
Co roku, na przełomie kwietnia i maja, na terenie parowozowni odbywa się wielka Parada Parowozów, w której oprócz wolsztyńskich, uczestniczą również parowozy z innych krajów.
Wstęp na teren parowozowni jest płatny, po wejściu możemy poruszać się po terenie całego zakładu praktycznie przez całą dobę. Istnieje również możliwość noclegu na terenie parowozowni w byłej noclegowni maszynistów.

Na podstawie strony internetowej Parowozownia Wolsztyn oraz przewodnika Koleje, Carta Blanca 2008 i książki Dariusza Jędrzejewskiego Stare parowozy w Polsce, Sport i Turystyka - MUZA SA 2013