Muzeum w Jaworzynie Śląskiej nie jest typowym skansenem kolejowym, bo chociaż większość
eksponatów stanowi tabor kolejowy, to gromadzi ono również inne zbiory zabytków
techniki.
Mnie oczywiście najbardzie interesowały zbiory kolejowe, ale taka kolekcja motocykli
Harley-Davidson widzianych z bliska również robi duże wrażenie :-)
I choćby dlatego warto odwiedzić to muzeum...
Kolej żelazna dotarła do Jaworzyny Śląskiej w roku 1843 z okazji budowy linii
Wrocław-Jaworzyna-Świebodzice. Wkrótce otworzono kolejne linie do Świdnicy i do
Legnicy, co wymusiło budowę odpowiedniej infrastruktury. Oprócz dworca zbudowano wówczas
prostokątną parowozownię mieszczącą 12 stanowisk. Na początku XX wieku powstała nowa parowozownia:
mająca aż 19 stanowisk hala wachlarzowa wraz z zapleczem technicznym.
W roku 1991 parowozownia została zlikwidowana, przekształcono ją wówczas w Zamiejscowy
Oddział Eksploatacyjno-Naprawczy Lokomotywowni Wałbrzych. Utworzono także,
dzięki wsparciu miłosników kolei, Skansen Lokomotyw Parowych będący filią
Muzeum Kolejnictwa w Warszawie. W roku 2004 skansen stał się własnością gminy Jaworzyna Śląska, która
wydzierżawiła teren wraz z eksponatami Muzeum Przemysłu i Kolejnictwa na Śląsku. Od roku 2005
Muzeum działa pod nadzorem Ministerstwa Kultury i jest Organizacją Pożytku
Publicznego zajmującą się ochroną dziedzictwa kultury technicznej Śląska.
Obecnie muzeum udostępnia następujące zbiory:
zabytkowy tabor kolejowy, na który składa się ponad 50 lokomotyw produkcji polskiej,
niemieckiej, austriackiej, angielskiej i amerykańskiej, a wśród nich m.in.:
- TKt48-18 (rok prod. 1951 w Zakładach Metalowych im. Cegielskiego w Poznaniu. Jest jedynym czynnym parowozem w rejonie Dolnego Śląska)
- Ty2-223 (niemiecki, rok prod. 1943)
- Px48-1754 (wąskotorowy, wyprodukowany w roku 1951, w roku 2007 Straż Graniczna udaremniła przemyt tego parowozu
do Hiszpanii)
(fot.)
- Tki3-26 (niemiecki, rok prod. 1903 w zakładach Hohenzollern)
(fot.)
- Tr202-28 (angielski, rok prod. 1946)
(fot.)
- TKh2-12 (niemiecki, rok prod. 1890 w zakładach w Królewcu, najstarszy parowóz w skansenie) (fot.) (na zdjęciu 1 z prawej)
- TKt48-173 (rok prod. 1956)
(fot.)
- Ok1-325 (niemiecki, rok prod. 1921)
(fot.) (na zdjęciu 1 z lewej)
- Ty45-20 (rok prod. 1946)
(fot.) (na zdjęciu 2 z prawej)
- Ok22-23 (rok prod. 1929 w Chrzanowie)
(fot.) (na zdjęciu 1 z prawej)
- Ol49-64 (rok prod. 1953)
(fot.)
- Ty23-145 (rok prod. 1933)
(fot.)
- Tr201-51 (amerykański, rok prod. 1945)
(fot.)
- Tp2-34 (niemiecki, rok prod. 1906 w zakładach Henschel&Sohn w Kassel)
około 50 wagonów, m.in. pocztowe, bagażowe, osobowe, węglarki
makieta kolejowa w skali H0, używana niegdyś w Zespole Szkół Kolejowych w
Jaworzynie, sterowana oryginalnymi urządzeniami zabezpieczenia ruchu kolejowego
(fot.)
(fot.)
kolekcja motocykli Harley-Davidson z lat 1924-1978 (25 sztuk)
(fot.)
(fot.)
zabytkowy komputer Odra 1305
urządzenia dawnej drukarni, wystawy maszyn i urządzeń przemysłowych
(fot.),
rolniczych, stolarskich
wystawa poświęcona historii telekomunikacji (stare dalekopisy, radioodbiorniki,
telefony i centralki)