Zamek powstał przypuszczalnie w I połowie XIII wieku dzięki rodowi Ośmiorogów. Historycy przypisują jego powstanie Zbrosławowi lub jego synowi Zbigniewowi. Pierwsze murowane zabudowania powstały w XIV wieku, a pierwsza wzmianka o już murowanym zamku pochodzi z 1382 roku. Warownia leżała w pobliżu tzw. Bramy Sądeckiej przez którą wiodły szlaki handlowe z Polski na Górne Węgry, czyli Słowację.
W XIV wieku zamek składał się z kamiennego muru obwodowego i drewnianej zabudowy wewnątrz. Na przełomie XIV i XV wieku od południa zbudowano gotycki budynek. Następnie powstała pięciokondygnacyjna wieża obronna od strony północno zachodniej. W XVI wieku od strony północnej powstał nowy reprezentacyjny budynek mieszkalny. W tym czasie powstała nowa brama od strony zachodniej.
Pod koniec XIV wieku Tropsztyn jako posag przechodzi w ręce Mikołaja Chebdy herbu Starykoń, który ożenił się z córką Mikołaja Ośmioroga. W roku 1521 król Zygmunt Stary za niestawienie się właściciela zamku na wojnę przeciw Krzyżakom skonfiskował zamek, który jednak niedługo potem został przez Chebdów wykupiony. W 1535 roku Prokop Chebda sprzedał niezamieszkany już zamek kasztelanowi sandomierskiemu i marszałkowi wielkiemu koronnemu Piotrowi Kmicie z Wiśnicza. W 1541 roku zamek był własnością rodu Robkowskich. W 1556 roku stał się własnością rodu Gabańskich herbu Janina. Burgrabowie, którzy zarządzali wówczas zamkiem urządzali pirackie napady na towary przewożone Dunajcem. W celu ukrócenia napadów, w 1574 roku, panowie sąsiedniego Rożnowa prawdopodobnie za zgodą starosty sądeckiego, napadli na zamek doszczętnie go rujnując. Od tej pory zamek pozostawał w stanie ruiny.
W 1581 roku zamek należał do Łyczków, a w XVII wieku do Zborowskich. W 1615 roku, zamek przez rok należał do rodziny Stadnickich. W 1622 roku Jadwiga Stadnicka zaślubiona przez barona Mikołaja Berzewiczego, urodziła syna Ferdynanda. Wnuk Ferdynanda, Sebastian, w ruinach zamku Tropsztyn ukrył podobno słynny skarb Inków, którego poszukiwano również na zamku w Niedzicy.
W 1970 roku właścicielem ruin został ówczesny wicemarszałek Sejmu Andrzej Benesz. Benesz pozostawał właściciem zamku do 1976 roku, kiedy zginął tragicznie. W 1990 roku powstała Fundacja Odbudowy Zamku Tropsztyn, która odkupiła zamek od spadkobierców Andrzeja Benesza.
Po 1993 roku przeprowadzono rekonstrukcję zamku, która wciąż jeszcze trwa  (fot.)  (fot.)  (fot.)  (fot.)  (fot.). W latach 1997-1998 zbudowano mury zewnętrzne oraz odtworzono bramę wschodnią. W latach 1998-1999 odtworzono kształt wtórnej bramy wjazdowej pochodzącej z XVI wieku. Należy zaznaczyć, że ruiny zachowały się jedynie w 20% i chociaż zewnętrzny wygląd zamku dość dobrze odzwierciedla jego pierwotny kształt, to wnętrza nie mają nic wspólnego z ich dawnym wyglądem .

Zamek jest położony bardzo malowniczo na stromym półwyspie (429 m n.p.m.) oblanym z trzech stron rzeką Dunajec, a właściwie wodami Jeziora Czchowskiego, które powstało po przegrodzeniu zaporą wód Dunajca. Dzięki temu do dziś możemy podziwiać piękne widoki na dolinę rzeki i jezioro  (fot.)  (fot.)  (fot.). Ciekawostką jest lądowisko dla helikopterów znajdujące się na dachu jednego z budynków. Jak zapewnia Fundacja odbudowująca zamek, zniknie ono po wybudowaniu gotyckich dachów.
Dla zwiedzających zamek czynny jest tylko w lipcu i sierpniu.

Z zamkiem związana jest legenda o skarbie Inków, który mógł być schowany właśnie w ruinach zamku Tropsztyn. A było to podobno tak...
W połowie XVIII wieku Sebastian Berzewiczy, potomek założycieli zamku w Niedzicy, wyjechał do Peru. Tam poślubił indiankę ze szlacheckiego rodu, z którą miał córkę Uminę. W 1781 roku wybuchło tam powstanie przeciwko Hiszpanom pod wodzą Tupaca Amaru. Umina w tym czasie wyszła za mąż za bratanka Tupaca, noszącego to samo imię. Powstanie upadło po pięciu latach, Tupac Amaru został stracony, a jego bratanek, mąż Uminy uciekł do Włoch zabierając ze sobą część skarbu Inków. Wraz z nim wyjechała jego żona, teść Sebastian i kilku wodzów indiańskich.
Około 1797 roku został on zasztyletowany w tajemniczych okolicznościach prawdopodobnie przez Hiszpanów. Sebastian Berzewiczy, w obawie o życie córki i wnuka, uciekł na Węgry i zamieszkał w niedzickim zamku. Niestety hiszpańscy szpiedzy wkrótce ich znaleźli i Umina została zasztyletowana na zamku w Niedzicy. Sebastian Berzewiczy chcąc ratować życie syna Uminy, który w tym momencie staje się ostatnim potomkiem królewskiego rodu inkaskiego, wyjeżdża do Krumlowa na Morawach, gdzie Antoni zostaje oddany pod opiekę ubogiego krawca i kościelnego w miejscowym kościele - Wacława Benesza. W czerwcu 1797 roku, w obecności inkaskich wodzów, na zamku w Niedzicy zostaje spisany akt adopcji syna Uminy Antonia przez Wacława Benesza. W 1798 roku chłopiec jako Antoni Wacław, syn Wacława i Anny Beneszów, został wpisany do akt parafialnych Krumlowa.
Antoni Wacław ożenił się z Polką, z którą miał dwóch synów: Ernesta i Wilhelma. To właśnie wnukiem Ernesta był Andrzej Benesz, który w 1970 roku przejął zamek Tropsztyn. W archiwach kościoła Św. Krzyża w Krakowie odnalazł on akt adopcji Antonia. Tajemnicę skarbu Inków miał natomiast zawierać testament ukryty pod progiem bramy wejściowej zamku górnego w Niedzicy. W 1946 roku, w obecności milicjantów, Andrzej Benesz wydobył spod progu tajemniczą tubę, w której ukryty był pęk rzemieni powiązanych węzłami, czyli starożytny zapis języka Inków, tzw. kipu. Benesz przez wiele lat próbował wyjaśnić tajemnicę inkaskiego skarbu. Jego poszukiwania przerwała śmierć w tajemniczym wypadku samochodowym w 1976 roku.
A dlaczego uważa się, że skarb ukryty jest na zamku Tropsztyn, a nie w Niedzicy? Podobno Inkowie mieli w zwyczaju przechowywanie swoich skarbów daleko od miejsca zamieszkania, więc skarb powinien być ukryty z dala od zamku w Niedzicy. Być może Andrzej Benesz znalazł jakieś zapiski wskazujące na zamek Tropsztyn. Faktem jest, że pod zamkiem znajdują się tajemnicze korytarze. Są tacy, którzy twierdzą, że prowadzą one pod dnem Dunajca do wsi Tropie. Badania radiestetów na zamku Tropsztyn wskazują, że około 14-15 m pod ziemią znajduje się komnata pełna metali i kamieni szlachetnych.
Podobno na skarbie Inków ciąży klątwa, która dotknie każdego, kto będzie go chciał odnaleźć...


Zamek znajduje się w miejscowości Wytrzyszczka, w gminie Czchów, w powiecie brzeskim, województwie małopolskim. Wieś leży nad rzeką Dunajec i sztucznym zbiornikiem Jeziorem Czchowskim.
Zamek leży tuż obok drogi krajowej nr 75 w odległości około 24 km na północ od Nowego Sącza.