Muzeum Wsi Kieleckiej to kolejny odwiedzony przez mnie skansen i trzeba uczciwie przyznać, że jeden z najładniejszych. Położony jest w bardzo ładnym miejscu, tuż obok leniwie płynącej rzeczki Czarna Nida. Obok skansenu biegnie bardzo ruchliwa droga krajowa nr 7, ale po przekroczeniu bramy zupełnie o tym zapominamy. Zanurzając się w świat świętokrzyskiej wsi sprzed wieków zostawiamy za sobą gwar cywilizacji i z przyjemnością chłoniemy klimat dawnych lat.
I chyba właśnie o to chodzi przy zwiedzaniu takich skansenów. Dobrze, że one są...

• Sektor małomiasteczkowy
• Spichlerz klasztorny z Chęcin (II połowa XVIII wieku)
Wchodził w skład zabudowań gospodarczych należących do klasztoru sióstr klarysek w Chęcinach. Wybudowany z belek drewnianych w konstrukcji zrębowej, dach czterospadowy, od frontu drewniana galeryjka. Znajduje się przy wejściu na teren skansenu i mieści obecnie kasę, informację turystyczną i punkt sprzedaży wydawnictw.


• Chałupa z Siekierna (1887 r.)
Ściany chałupy zbudowano z bali jodłowych, na planie zbliżonym do kwadratu. Zachował się tradycyjny piec połączony z kominem i wnęką w sieni. Obecnie w budynku działa karczma.


• Dom ze Skorzowa (koniec XIX w.)
Ściany budynku wzniesiono w konstrukcji sumikowo-łątkowej, z użyciem pionowych słupów, czyli łątek, w żłobiny których wsunięto poziome belki, czyli sumiki. Całość ścian obito szalunkiem z desek. Wejście do chałupy przez ozdobny ganek. Dach dwuspadowy z oryginalnie zachowanym pokryciem z czerwonej, ceramicznej dachówki. W izbach piece kaflowe oraz bogate wyposażenie kuchni.
We wnętrzu chałupy powstała ekspozycja prezentująca wnętrze domu doktora Witolda Poziomskiego, lekarza z Suchedniowa. Przedstawiona została poczekalnia, gabinet lekarski, sypialnia, salon oraz kuchnia, które wyposażono w oryginalne sprzęty sprzed II wojny światowej, pochodzące między innymi z mieszkania doktora Poziomskiego.


• Organistówka z Bielin (połowa XIX w.)
Dom zbudowano w konstrukcji zrębowej o ścianach szalowanych ozdobnie deskami, dach naczółkowy kryty gontem. W izbach piece połączone z usytuowanym centralnie tzw. "kominem cyrklowym". Organistówka posiada dwa ganki o szczytach zdobionych dekoracyjnie wyciętymi listwami, kratownicami i sylwetkami ptaków.
W budynku urządzono wystawę prezentującą małomiasteczkową aptekę z XIX wieku oraz wnętrza zamieszkiwane przez znaną rodzinę aptekarską Górbielów z Suchedniowa.


• Chałupa z Szydłowa (1705 r.)
Ściany chałupy wykonane są z ciosanych belek, dach czterospadowy kryty strzechą. We wnętrzu archaiczny w formie i rozwiązaniach technicznych piec kuchenny.
W chałupie znajduje się wystawa przedstawiająca warunki życia rodziny ubogiego żydowskiego krawca. Izbę umeblowano eksponatami z lat 20-tych i 30-tych XX wieku. Możemy zobaczyć skromny przedwojenny warsztat krawiecki z maszyną do szycia, parawanem, ubraniami oraz zestawem dodatków i sprzętów krawieckich.


• Domy z Wąchocka (1863, 1870 r.)
Pierwszy dom wzniesiono na podmurówce z kamieni, ściany z sosnowych belek, dach czterospadowy, kryty podwójną warstwą łupanego gontu. Wewnątrz centralnie położona, brukowana sień z otwartym wejściem na strych.
W domu urządzono wystawę ukazującą małomiasteczkowy sklepik z lat 30-tych XX wieku. Wykorzystano w niej oryginalne sklepowe meble. Nad wejściem stary szyld handlowy: "POLSKI SKLEP SPOŻYWCZY. WŁADYSŁAW KORNECKI", pochodzący z Końskich. W drugim z pomieszczeń sklepiku urządzono wytwórnię wód gazowanych, a po przeciwnej stronie sieni odtworzono wnętrza zamieszkiwane przez rodzinę sklepikarza.
Ściany drugiego domu wykonano w konstrukcji zrębowej, dach czterospadowy pokryty podwójną warstwą gontu. Brukowana sień przejazdowa, do której prowadzą dwuskrzydłowe wrota wykonane z desek. Okna w elewacji frontowej z drewnianymi okiennicami.
W budynku urządzono ekspozycję pokazującą małomiasteczkowy zakład fotograficzny z okresu międzywojennego oraz wnętrza mieszkalne należące do fotografa. W atelier studyjny aparat mieszkowy na drewnianym statywie, ekran fotograficzny, obrotowy taboret, pulpit retuszerski i wiele przyborów fotograficznych. Na ścianach fotografie sprzed 1939 roku.


• Dom z Ćmielowa (1800 r.)
Jeden z najpiękniejszych pod względem architektonicznym obiektów w skansenie. Posiada półszczytowy dach i wejście z półkolistym nadprożem i ozdobnymi, profilowanymi zastrzałami. Składa się z sieni, izby dużej, izby małej oraz komory. W sieni zachowana została polepa oraz piece kuchenne kaflowe z ogrzewaczami.
W domu odtworzono wnętrza mieszkalne z okresu dwudziestolecia międzywojennego, wykorzystywane przez wielodzietną, utrzymującą się z pracy na roli, rodzinę z małego miasteczka.


• Kościół z Rogowa (1763 r.)
Ściany świątyni wzniesiono w konstrukcji zrębowej z drewna modrzewiowego, dach krokwiowo-płatwiowy kryty gontem. Wyposażenie kościoła w stylu rokoko pochodzi przede wszystkim z XVIII wieku. Warto zwrócić uwagę na bogato zdobioną ambonę oraz oryginalne, rokokowe ołtarze boczne. W ołtarzu głównym przedstawienie Madonny z Dzieciątkiem pochodzące z II połowy XVIII wieku. Na ścianach bogate polichromie reprezentatywne dla małopolskiego baroku, strop nawy pokrywa malowidło przedstawiające walkę Michała Archanioła z szatanem, w prezbiterium scena koronacji Najświętszej Marii Panny.
W kościele do dzisiaj odprawiane są msze.


• Dzwonnica z Kazimierzy Wielkiej (1848 r.)
Dwukondygnacyjna budowla o konstrukcji szkieletowej, ściany szalowane pionowymi deskami. Dach brogowy (czterospadowy) pokryty gontem. W 2008 roku wewnątrz zawisł dzwon, kopia najcenniejszego dzwonu z Kazimierzy, datowanego na 1776 rok.


• Plebania z Goźlic (1768 r.)
Parterowy budynek zbudowany na planie prostokąta. Frontową elewację budowli zdobi centralnie usytuowany, barokowy portal wejściowy, przysłonięty altankowym gankiem. Dach czterospadowy kryty podwójnie gontem.


• Sektor wyżynny
• Zagroda z Bukowskiej Woli (1875 r.)
W skład zagrody wchodzi dom z chlewikiem pod wspólnym dachem, stodoła, wozownia i murowana stajnia. Ściany wzniesiono w konstrukcji węgłowej, dach czterospadowy kryty strzechą. W izbach znajduje się piec z paleniskiem wnękowym, piec chlebowy oraz piec kuchenny na dwie fajerki. Murowana stajnia z kamienia jest rekonstrukcją budynku z początku XX wieku. Stodoła zbudowana jest w konstrukcji węgłowej, dach w konstrukcji sochowej (składa się z wbitych w ziemię pionowych, rozwidlonych belek - soch, na których oparto ślemiona, czyli poziome belki), pokryty strzechą. W części wschodniej zagrody znajduje się wiata - wozownia, kryta słomą, która służyła do przechowywania wozów, sań i narzędzi rolniczych. Z zachodniej strony znajduje się kryta słomą kamienna obora - stajnia.
Od 1991 roku w zagrodzie możemy oglądać ekspozycję rzeźb Jana Bernasiewicza zatytułowaną: "Ocalić od zapomnienia. Jan Bernasiewicz, twórca Ogrodu Rzeźb". Wystawa gromadzi ponad 600 rzeźb, fotografie przedstawiające Jana Bernasiewica oraz pamiątki po nim.


• Kuźnia z Radoski (1900 r.)
Budynek ze ścianami o konstrukcji wieńcowej, zbudowany z sosnowych krawędziaków, na dębowych przyciesiach i kamiennej podmurówce. Wyposażenie kuźni to: kamienne palenisko ze skórzanym miechem, kowadło, imadło i ręczna wiertarka. Wewnątrz możemy też zobaczyć oryginalne komplety narzędzi (kleszcze, młoty, sztance i gwintowniki).


• Zagroda ze Ślęzan (przełom XVIII/XIX w.)
Zagroda składa się z chałupy i pomieszczeń inwentarskich, znajdujących się pod wspólnym dachem oraz stodoły. Budynek o konstrukcji węgłowej. Chałupa posadowiona jest na dębowych palach wbitych w ziemię. Dach czterospadowy, pokryty strzechą. W izbie archaiczny piec z "nalepą", służący do gotowania na otwartym ogniu oraz późniejsza tzw. "kapliczka", czyli wnęka do gotowania na blachach. W sieni komin z wnęką, służący do wymiatania sadzy. W pomieszczeniach inwentarskich wciąż przebywają konie, owce, kozy i kury. Stodoła zrębowa, kryta strzechą. W podwórzu znajduje się też zrekonstruowana studnia z drewnianą cembrowiną i żurawiem.


• Chałupa z Rokitna (1805 r.)
Ściany chałupy o konstrukcji zrębowej, dach czterospadowy, słomiany. Chałupa przedstawia dwurodzinny, zamożny dom wiejski, charakterystyczny dla Wyżyny Krakowsko-Częstochowskiej. We wnętrzu chałupy znajdują się meble i sprzęty pochodzące z początku XX wieku.
W chałupie odtworzono warsztat pracy wiejskiego stolarza wraz zestawem oryginalnych narzędzi.


• Chałupa z Nasiechowic (XIX w.)
Chałupę wybudowano z ciosanych bali w konstrukcji sumikowo-łątkowej, dach czterospadowy poszyty słomą. Od podwórza do chałupy dobudowano mały spichlerzyk. Wewnątrz zachowały się drewniane drzwi, piec z paleniskiem wnękowym i służącym do wypieku chleba oraz komin w sieni z wnęką do wymiatania sadzy.
We wnętrzu chałupy odtworzono warsztat wiejskiego garncarza z okresu międzywojennego.


• Zagroda okólna z Kaliny Małej (1852 r.)
W skład zagrody wchodzą chałupa, stajnia, obora, chlew, chlewik i wozownia. Budynek mieszkalny ma ściany z belek sosnowych, posadowiony jest na wysokiej podmurówce z kamienia polnego. Wewnątrz znajduje się piec kuchenny z kamienia z kapą, piecem chlebowym i ogrzewaczem. Dach czterospadowy kryty słomą układaną na narożach w charakterystyczne schodki.
W zagrodzie odtworzone zostały warunki życia zamożnej rodziny chłopskiej z lat 30-tych XX wieku.


• Zagroda ze Złotnik (1860 r.)
W skład zagrody wchodzą chałupa i budynek inwentarsko-gospodarczy. Chałupa ma ściany z ociosanych belek sosnowych, dach czterospadowy krokwiowo-płatwiowy, kryty strzechą. Na tyłach chałupy zrekonstruowano drewniany budynek gospodarczy w skład którego wchodzi stajnia, obora, chlew i szopa.


• Zagroda okólna ze Szczepanowic (1855 r.)
Zagroda reprezentuje typ zagrody zamkniętej, w której budynki gospodarcze i chałupa tworzą zwarty czworobok. W skład zagrody wchodzą zrębowa chałupa, obora, spichlerzyk o sumikowo-łątkowych ścianach oraz wiata - wozownia. Na terenie wozowni wykopano piwnicę, którą obmurowano kamieniem łamanym. Ściany chałupy z ciosanych bali sosnowych i krawędziaków. W izbie mieszkalnej znajduje się piec z paleniskiem wnękowym i zapiecek oraz piec chlebowy. Dach chałupy czterospadowy kryty strzechą.


• Zespół wiatraków (1931, 1880, 1921 r.)
W skład zespołu wchodzą: wiatrak holender z Grzymałkowa, wiatrak koźlak z Dębna oraz wiatrak paltrak z Grzmucina.
Wiatrak z Grzymałkowa jest trzykondygnacyjny, zbudowany na planie ośmioboku. Wybudowany na ośmiu dębowych podwalinach ułożonych na podmurówce z kamienia polnego. Ściany wiatraka w konstrukcji szkieletowo-ryglowej, szalowane deskami. Mechanizmy wiatraka tworzą dwa skrzydła (śmigi), wał skrzydłowy, koło paleczne, pionowy wał sztorcowy, dwa poziome koła sztorcowe, wrzeciona i dwa koła cewkowe. Dach budynku dwuspadowy o konstrukcji krokwiowo-jętkowej. Dach tworzy ruchomą, obrotową "czapę", charakterystyczną dla wiatraków holenderskich. Czapę wraz ze skrzydłami obracano w stronę wiatru za pomocą drewnianego dyszla.
Podstawę konstrukcyjną wiatraka z Dębna stanowi pionowy "sztymber", umocowany w skrzyżowanych belkach, wzmocniony sześcioma zastrzałami, tzw. kozłami. Budynek o konstrukcji słupowo-ryglowej, szalowanej deskami, obracany w kierunku wiatru za pomocą liny i kołowrotu, który nakładano na dębowe słupki, wkopane w pobliżu wiatraka. Mechanizm wiatraka składa się z trzech zespołów: napędowego, transmisyjnego i roboczego. W wiatraku zachowało się niemal w całości oryginalne wyposażenie i mechanizmy.
Wiatrak ze Grzmucina zbudowano na niskim, centralnym palu oraz na sześciu stalowych wózkach z rolkami, poruszających się po stalowej szynie w kształcie okręgu. Szynę przytwierdzono do drewnianego pierścienia, ułożonego na kamiennym fundamencie. Na wózkach opiera się masywny krzyżulec z belek dębowych, w który wczopowane są słupy nośne, stanowiące element szkieletowej konstrukcji budynku. Mechanizm wiatraka stanowią dwa skrzydła, wał skrzydłowy z kołem blatowym oraz pionowy wał z kołem przechodzący przez wszystkie piętra wiatraka. Na drugiej kondygnacji wiatraka znajdują się dwa kamienie młyńskie. W dolnej kondygnacji możemy zobaczyć odsiewacze do mąki oraz kanał wraz osłoną mechanizmu kubełkowego. Wiatrak obracano do kierunku wiatru za pomocą ręcznego kołowrotu z liną, zwanego "babą".


• Sektor świętokrzyski
• Wiatrak z Janika (1861 r.)
Wiatrak typu koźlak. Budynek wiatraka obraca się na podstawie zwanej kozłem. Jest to budynek o konstrukcji słupowo-ryglowej, dwukondygnacyjny. Na wyższej kondygnacji znajduje się mechanizm transmisyjny z wałem skrzydłowym, kołem palecznym, kołem cewkowym. Piętro niżej zamontowano urządzenia transportujące oraz odsiewacz pytlowy. Wiatrak nakrywa dwuspadowy daszek gontowy ze ściętym naczółkiem.
Wiatrak z Janika jest najstarszym młynem wietrznym zachowanym na Ziemi Kieleckiej.


• Chałupa z Umra (1845 r.)
Ściany chałupy zbudowane są z belek sosnowych. Chałupa stoi na podmurówce z kamieni polnych. Dach czterospadowy kryty strzechą. W izbie znajduje się piec, który służył do gotowania, ogrzewania pomieszczenia oraz wypieku chleba. W sieni wnęka kominowa służąca do wymiatania sadzy.
Obok chałupy stoi stodoła z Brzezin z 1868 roku.


• Zagroda z Sukowa (1774 r.)
Chałupa posiada drewniane ściany o konstrukcji węgłowej, dach czterospadowy, pokryty gontem. W sieni znajduje się komin z wnęką do wymiatania sadzy. W izbie mieszkalnej stoi piec kuchenny oraz chlebowy, z drewnianą kapą z desek. Sprzęty i meble w chałupie są typowe dla wsi świętokrzyskiej z lat 20-tych XX wieku. Odtworzone wnętrze stanowi mieszkanie licznej rodziny, która gospodarowała na małym kawałku ziemi, trudniąc się dodatkowo wyrobem koszy wiklinowych. W izbie znajdują się więc sprzęty i materiały potrzebne do wyplatania koszy.
W skład zabudowy zagrody wchodzi jeszcze drewniany budynek stajni z oborą.


• Zagroda z Sierżaw (1880 r.)
W skład zagrody wchodzą: chałupa, chlewy, obora, stajnia, spichlerz oraz stodoła i wiata. Chałupa nakryta jest dachem słomianym, czterospadowym. Podwaliny chałupy posadowiono na dużych polnych kamieniach.


• Chałupa z Woli Szczygiełkowej (1870 r.)
Ściany chałupy wykonano z ciosanych belek jodłowych, uszczelnianych mchem i gliną. Dach czterospadowy, słomiany. W izbach piec kuchenny z kapą, piecem chlebowym i ogrzewaczem. W alkierzu piec kuchenny bez kapy. W sieni znajduje się komin z wnęką.
Wnętrza chałupy zaaranżowano na izbę szkolną z lat 30-tych XX wieku i mieszkanie nauczycielki, w okresie międzywojennym mieściła się tu bowiem czteroklasowa Szkoła Powszechna.


• Kapliczka z Dębna (lata 20-te lub 30-te XX wieku)
Kapliczka to budynek drewniany o konstrukcji zrębowej, z dachem krytym gontem oraz trójbocznie zamkniętą absydą. Ciekawym elementem architektonicznym są dwa okna z dekoracyjnym półkolistym zwieńczeniem, dzielone na cztery części, wypełnione granatowymi i żółtymi szybkami. Drzwi oryginalne z odlewaną żeliwną klamką i szyldem z motywem anioła. We wnętrzu znajduje się ołtarz z przedstawieniem Matki Boskiej Niepokalanej. Po lewej stronie zawieszono oleodruk z przedstawieniem „Chrystusa Ukrzyżowanego”, a po prawej wizerunek Matki Boskiej z Dzieciątkiem.


• Chałupa ze Słupi Starej (1840 r.)
Ściany chałupy wykonano z belek jodłowych w konstrukcji węgłowej. We wnętrzu izby znajduje się piec kuchenny z piecem chlebowym i ogrzewaczem.
Wewnątrz chałupy prezentowane są przedmioty z wyposażenia pszczelarza.


• Zagroda z Bielin (1789 r.)
Zagroda należy do najstarszych zabytków architektury wiejskiej zachowanych na Kielecczyźnie. Chałupa kryta jest czterospadowym dachem z gontem. W sieni znajduje się komin z wnęką, w izbie kuchnia z blachami, piecem grzewczym i chlebowym. Wyposażenie izby mieszkalnej jest charakterystyczne dla zamożnej rodziny wiejskiej z połowy XIX wieku. W sieni znajduje się warsztat rzemieślnika wyrabiającego gonty z kompletem narzędzi (kobylice, siekiery, ośniki).
W skład zagrody wchodzą jeszcze: zrębowa, kryta strzechą obórka z Brzezin oraz stodoła z Radkowic, wzniesiona w konstrukcji węgłowej, kryta czterospadowym słomianym dachem.


• Zagroda z Okołu (1920 r.)
Zagroda składa się z chałupy z szopką, stodoły i obory. W izbie chałupy znajduje się piec kuchenny z chlebowym i ogrzewaczem. Dach trójspadowy z naczółkiem, słomiany. W czasie II wojny światowej chałupa była punktem kontaktowym partyzantów, stąd we wnętrzu znajduje się ekspozycja nawiązująca do tamtych wydarzeń.
Obok chałupy zbudowano stodołę z grubych desek. Dach krytej strzechą stodoły jest czterospadowy.


• Zagroda okólna z Radkowic (1800 r.)
Zagrodę tworzą chałupa, wozownia, spichlerz i budynki inwentarskie, wszystkie kryte strzechą. Poszczególne budynki powstawały w różnych okresach: najstarsze są obory i chlewy (około 1800 r.), chałupa i spichlerz powstały w 1862 roku, a stodoła w 1915 roku. Chałupę zbudowano z bali, dach czterospadowy. W sieni znajduje się kamienny komin lepiony gliną, a w izbie piec kuchenny z blachami i ogrzewaczem. Pod budynkiem znajduje się głęboka kamienna piwnica do przechowywania ziemniaków. Wyposażenie zagrody stanowią tradycyjne meble i sprzęty.


• Chałupa z Bronkowic (koniec XVIII w.)
Chałupa zbudowana jest z okrąglaków, kryta dachem czterospadowym poszywanym słomą. Piec grzewczy opalany z sieni. W izbie piec z kamienną nalepą do gotowania na otwartym ogniu, nad nim kapa o konstrukcji słomianej, polepiana gliną oraz piec chlebowy.
Ekspozycja wewnątrz prezentuje wnętrze zamieszkane przez zielarkę, dlatego w sieni i izbie wiele gatunków suszących się ziół oraz leczniczych preparatów ziołowych.


• Sektor lessowy
• Wiatrak z Pacanowa (1913 r.)
Wiatrak typu holenderskiego. Zbudowany jest na planie ośmioboku i składa się z trzech kondygnacji, dach namiotowy kryty gontem, o konstrukcji krokwiowej. Dach tworzy ruchomą "czapę", którą wraz ze skrzydłami można obracać w stronę wiatru za pomocą drewnianego dyszla. Budynek leży na ośmiu dębowych podwalinach ułożonych na podmurówce z kamienia polnego. Ściany w konstrukcji szkieletowo-ryglowej, oszalowane deskami i obite pojedynczą warstwą gontu. Mechanizmy wiatraka (napędowy i transmisyjny) tworzą dwa skrzydła, wał skrzydłowy, koło paleczne, pionowy wał sztorcowy, dwa poziome koła sztorcowe, para wrzecion i para kół cewkowych. Mechanizm roboczy młyna składa się z kamieni młyńskich, osłon drewnianych i koszy zasypowych.


• Zagroda z Gęsic (1852 r.)
W skład zagrody wchodzą chałupa oraz stodoła. Ściany chałupy wykonane z drewna sosnowego. Wewnątrz znajduje się piec kuchenny z blachą, okapem, piecem chlebowym i grzewczym. Dach chałupy czterospadowy, kryty słomą "w schodki". Budynek stodoły został wzniesiony w w konstrukcji węgłowej, kryty jest czterospadowym, słomianym dachem.


• Chałupa ze Świątnik (1758 r.)
W chałupie pod jednym dachem znajdują sie pomieszczenia mieszkalne i stajnia. Ściany chałupy zbudowano w konstrukcji zrębowej, ściany stajni w konstrukcji sumikowo-łątkowej. Dach czterospadowy kryty słomą. Wewnątrz znajduje się archaiczny komin sztagowy. W izbie znajduje się piec kuchenny z ogrzewaczem i piecem chlebowym.


• Chałupa z Kobylnik (I połowa XIX w.)
Chałupa o konstrukcji zrębowej ze słomianym czterospadowym dachem. W izbie znajduje się piec kuchenny z kamienia z kapą, piec chlebowy i ogrzewacz.
We wnętrzu ekspozycja związana z ludowymi zwyczajami pogrzebowymi z okresu międzywojennego.


• Chałupa z Chrobrza (1858 r.)
Ściany chałupy wykonane w konstrukcji sumikowo-łątkowej, dach czterospadowy kryty słomą.
We wnętrzu odtworzono warunki życia wielopokoleniowej, ubogiej rodziny wiejskiej z drugiej połowy XIX wieku.


• Sektor dworsko-folwarczny
• Dwór z Suchedniowa (początek XIX w.)
Dwór wzniesiono na planie podkowy. Ściany zewnętrzne zbudowano z krawędziaków modrzewiowych oszalowanych deskami, ściany działowe z drewna jodłowego. Dach naczółkowy, pokryty podwójną warstwą jodłowego gontu. Przed frontowym wejściem kolumnowy ganek z dwupołaciowym daszkiem. Okna wyposażone są w zewnętrzne okiennice.
Wnętrza dworu przedstawiają obraz domu średniozamożnej rodziny szlacheckiej z II połowy XIX wieku.


• Stodoła dworska z Radkowic (1855 r.)
Budynek zbudowano w konstrukcji sumikowo-łątkowej z ociosanych belek. Prowadzi do niego dwoje wrót usytuowanych w obu dłuższych ścianach. Dach stolcowy, czterospadowy, kryty słomą.
Wewnątrz stodoły prezentowana jest wystawa pod tytułem: "Masztalnia dworska. Pojazdy z kolekcji Jana Wzorka". Możemy podziwiać wozy chłopskie, bryczki, "wózki krakowskie", wasągi, sanie i powozy. Jest również wóz piekarniczy z Kielc, wóz strażacki oraz konny wóz pocztowy.


• Ośmiorak z Rudy Pilczyckiej (1914 r.)
Ośmiorak stanowi przykład wielorodzinnego, drewnianego domu folwarcznego z XIX wieku, który był przeznaczony dla służby dworskiej. Posadowiony jest na kamiennej podmurówce, na rzucie prostokąta o wymiarach 32,2x11,5 m, nakryty dwuspadowym dachem, pokrytym gontem.
Obecnie część pomieszczeń stanowią pokoje gościnne.


• Spichlerz ze Złotej Pińczowskiej (1719 r.)
Zbudowany na planie prostokąta o wymiarach 26,25x9,75 m z drewna modrzewiowego, sosnowego i dębowego, w konstrukcji zrębowej. Był budowlą dwukondygnacyjną, bez piwnic, z użytkowym poddaszem. Obiekt przykryty jest łamanym dachem krakowskim, pokryty gontem.
Wewnątrz, na piętrze spichrza prezentowane są stałe ekspozycje poświęcone tradycyjnemu kowalstwu oraz strojowi ludowemu Ziemi Kieleckiej.


• Sektor nadwiślański
• Młyn wodny z Piasku (1930 r.)
Jest to budynek drewniany, dwukondygnacyjny, z dwuspadowym dachem krytym gontem. Wybudowany z belek sosnowych. Młyn napędzany był przez koło wodne "nasiębierne". W podpiwniczeniu budynku zamontowano wał napędowy oraz koło transmisyjne. Na parterze umieszczone były elementy mechanizmu transmisyjnego (duże koło poziome oraz koła trybowe i pasowe) oraz urządzenia służące do produkcji kaszy jaglanej, tatarczanej i odsiewacze mączne. Na piętrze znajdowały się kamienie młyńskie. Młyn posiada kompletne, sprawne wyposażenie wciąż umożliwiające jego uruchomienie.


• Młyn wodny z Parszowa (1853 r.)
Młyn jest budynkiem drewnianym na podmurówce, wzniesionym w konstrukcji wieńcowej, na rzucie prostokąta, z dostawioną przybudówkę murowaną z kamienia na zaprawie wapiennej. Pracę młyna zapewniały dwa "nasiębierne" koła drewniane, woda odpływała kanałem wymurowanym z otoczaków i ciosów kamiennych. Urządzenia młyna składały się z głównego wału napędowego, kół transmisyjnych i bolca pionowego, poruszającego kamienie w mlewnikach.


• Chałupa z Niedziałek (1863 r.)
Chałupę zbudowano z drewna sosnowego, w konstrukcji wieńcowej, dach czterospadowy o konstrukcji krokwiowo-płatwiowej, pokryty słomą żytnią. W izbie piec kuchenny z okapem i piec grzewczy, w sieni komin kolumnowy i dodatkowy piec kuchenny.
Wewnątrz chałupy odtworzono warunki życia ubogiej rodziny chłopskiej z początku XX wieku.


• Chałupa z Ostrowców (II połowa XIX w.)
Chałupa zbudowana jest z drewna sosnowego, w konstrukcji sumikowo-łątkowej, szczeliny między belkami uszczelnione gliną. Dach czteropołaciowy o konstrukcji krokwiowo-płatwiowej, pokryty słomą. W izbie znajduje się piec kuchenny z blachą do gotowania i kapą, piec chlebowy oraz piec grzewczy z zapieckiem.
Wewnątrz chałupy zostanie urządzona ekspozycja prezentująca zagrodę rybaka z lat 30-tych XX wieku.


• Stodoła z Ciuślic (1850 r.)
Wykonana z belek sosnowych w konstrukcji ryglowej, przestrzenie między belkami wypełnione plecionką z grubej, nieokorowanej wikliny. Dach dwuspadowy o konstrukcji krokwiowo-płatwiowej, kryty strzechą.

09.2015

Na podstawie strony internetowej: Muzeum Wsi Kieleckiej.

Aktualizacja 24.09.2015