Strona główna Galeria zdjęć |
Początki zamku w Suchej Beskidzkiej związane są z
Kasprem Suskim
(Gasparem Castiglione), który na miejscu wcześniejszego, drewnianego dworu Słupskich zniszczonego w pożarze, postawił w
latach 1554-1580 kamienny dwór o charakterze obronnym. Pozostałości tego dworu możemy znaleźć w obecnym południowym
skrzydle zamku. Kasper Suski pochodził z Florencji, w Polsce pośubił córkę Stanisława Słupskiego, Jadwigę. W 1564 roku
uzyskał z rąk króla Zygmunta Augusta patent herbowy i przyjął polskie nazwisko pochodzące od nazwy jego dóbr.
W 1608 roku zamek przeszedł w ręce rodu Komorowskich. Piotr Komorowski dokonał w latach 1608-1614 znacznej rozbudowy budowli w okazałą, renesansową rezydencję magnacką, która uzyskała wtedy swój charakterystyczny trójskrzydłowy układ zachowany do dzisiaj. Dobudowano wówczas dwa skrzydła (południowe (fot.) (fot.) i zachodnie (fot.) (fot.)) z krużgankami od strony dziedzińca (fot.), wieżę zegarową w północnym narożu zachodniego skrzydła (fot.) (fot.) oraz północne skrzydło gospodarcze. W 1655 roku Konstancja Krystyna, córka Krzysztofa Komorowskiego, bratanka Piotra, ostatnia z Komorowskich, wyszła za mąż za kanclerza wielkiego koronnego, Jana Wielopolskiego i dobra przeszły w posiadanie rodu Wielopolskich. Na początku XVIII wieku kolejnej rozbudowy dokonała Anna Konstancja Wielopolska która dobudowała dwie wieże (południowo-wschodnią (fot.) i południowo-zachodnią (fot.)) i zmodernizowała wnętrze zamku. Ród Wielopolskich był w posiadaniu zamku w latach 1665-1843. W 1843 roku zamek kupił Aleksander Branicki. Braniccy zburzyli wysoki mur obronny otaczający zamek, a w jego miejsce postawili ogrodzenie z żelaznych prętów. Zburzono bramę wjazdową od wschodu, a park otoczono kamiennym murem. Syn Aleksandra Branickiego, hrabia Władysław Branicki, w latach 1882-1887 dokonał generalnej restauracji zamku pod kierunkiem architekta Tadeusza Stryjeńskiego. W 1905 roku w wyniku pożaru zamek został poważnie zniszczony, a jego odbudowa przebiegała również pod nadzorem Stryjeńskiego. Braniccy zgromadzili w zamku bogate zbiory muzealno-biblioteczne: obrazy, rzeźby, militaria, monety, archiwalia, rękopisy, starodruki i współczesne im książki. Zbiory biblioteczne liczyły łącznie 55 tysięcy woluminów i zawierały bardzo cenne obiekty (XIII-wieczną biblię pergaminową, 22 inkunabuły oraz 666 XVI-wiecznych tomów wydanych drukiem). Z zasobów biblioteki korzystali m.in. profesorowie Uniwersytetu Jagiellońskiego i Lwowskiego. Niestety, część zbiorów Branickich uległa zniszczeniu podczas II wojny światowej, a część została rozproszona po innych muzeach. W 1922 roku zamek przeszedł w ręce Tarnowskich, którzy byli w jego posiadaniu aż do wybuchu II wojny światowej. Zamek nie został zniszczony w wyniku działań wojennych, jednak jego wyposażenie zostało w dużej części rozgrabione. Po II wojnie światowej zamek pełnił różne funkcje: był siedzibą gimnazjum, internatu liceum, fabryki mebli i magazynu GS. W 1975 roku Państwowe Zbiory Sztuki na Wawelu zdecydowały o otwarciu tu filii muzeum wawelskiego. Rozpoczęto wówczas restaurację i konserwację obiektu, która zakończyła się w 1991 roku. W 1996 roku zamek został przekazany miastu Sucha Beskidzka. Obecnie na zamku mieści się Miejski Ośrodek Kultury "Zamek", Muzeum Miejskie w Suchej Beskidzkiej, prywatna szkoła wyższa oraz hotel i restauracja "Kasper Suski". Zamek jest budowlą trójskrzydłową z otwartym na wschód dziedzińcem (fot.). Posiada cztery wieże wysunięte na zewnątrz. Skrzydła południowe i zachodnie są dwupiętrowe, a skrzydło północne parterowe. Od strony dziedzińca wyższe skrzydła ozdobione są krużgankami (fot.) (fot.). Główną salą na zamku jest Sala Marszałkowska (Rycerska), w której odbywały się uroczystości dworskie. Z dawnego wyposażenia zachował się jedynie kamienny kominek (fot.). W wieży zegarowej znajduje się zamkowa kaplica, której ściany pokrywa słabo zachowana polichromia (fot.). Od południowej strony zamku znajduje się park krajobrazowy z przełomu XVIII i XIX wieku (fot.) (fot.) (fot.). W parku przeważają jesiony, dęby, lipy oraz graby. Środek parku zajmuje spora łąka, a za nią niewielki staw (fot.). Przez park przepływają strumyki, nad którymi przerzucono kamienne mostki (fot.). W parku zachowała się oranżeria, niestety obecnie znajduje się w bardzo złym stanie. Na południowym końcu parku znajduje się tzw. Domek Ogrodnika z XVIII wieku (fot.), w którym mieści się wystawa etnograficzna Muzeum Miejskiego w Suchej Beskidzkiej (fot.) (fot.). Wstęp na zamek jest płatny. Sucha Beskidzka leży w niewielkiej kotlinie na skraju Beskidu Makowskiego i Beskidu Małego, w województwie małopolskim, u ujścia rzeki Stryszawki do Skawy. W 2010 roku miasto liczyło około 9500 mieszkańców. Przez miasto przebiega droga krajowa nr 28 (Zator-Medyka) oraz droga wojewódzka nr 946 (Sucha Beskidzka-Żywiec). Miasto leży w odłegłości około 47 km na południowy-zachód od Krakowa. ----------------------------------------------- Z zamkiem Suskich wiąże się legenda o duchu kobiety pojawiającym się zarówno w pobliżu, jak i na samym zamku. Jest to ponoć duch Anny Konstancji, dwukrotnie zamężnej: po raz pierwszy z Janem Kazimierzem Wielopolskim, a po jego śmierci ze Stanisławem Małachowskim. Po śmierci drugiego męża Anna rządziła swoimi dobrami żelazną ręką, karząc poddanych za najdrobniejsze przewinienia. W asyście uzbrojonych straży wyruszała ubrana w męski strój przeciwko rozbójnikom, a schwytanych bardzo często skazywała na śmierć. Podobno zdarzało się, że osobiście pilnowała wykonywania wyroków śmierci. Po śmierci została pochowana w podziemiach kościoła Nawiedzenia NMP w Suchej, ale wkróce jej duch zaczął pojawiać się na przykościelnym cmentarzu. Wysoka postać kobiety w czarnej krynolinie porusza się po krużgankach zamku, idzie do jednej z komnat i otwiera bezszelestnie drzwi. Po przejściu zjawy czuć dookoła przejmujący chłód. I tak już prawie 300 lat pokutująca dusza Anny Konstancji jako Czarna Pani wciąż niepokoi mieszkańców Suchej... 11.2015 Na podstawie stron internetowych: Muzeum Miejskie w Suchej Beskidzkiej, Zamek Suskich w Wikipedii oraz książki Jerzego Sobczaka Duchy w polskich zabytkach, Sport i Turystyka - Muza SA 2011. Aktualizacja 09.11.2015 |
Wszystkie zdjęcia wykonane aparatem Panasonic Lumix DMC-FZ38
|