Strona główna Galeria Szlakiem starych parowozów Chabówka Wenecja Jaworzyna Śl. Kościerzyna Wolsztyn Gryfice Rudy |
Początki kolei rogowskiej sięgają 1915 roku, kiedy to podczas I wojny światowej aby usprawnić zaopatrzenie
swoich wojsk, Niemcy rozpoczęli budowę kolei polowej o szerokości toru 600 mm od stacji kolei normalnotorowej w
Rogowie w kierunku wschodnim, ku linii frontu. Do marca 1915 roku wybudowano 48 km linii do
Białej Rawskiej
przez
Rawę Mazowiecką.
Zaplecze techniczne kolei znajdowało się na stacji stycznej z koleją normalnotorową w Rogowie, gdzie
wybudowano drewnianą parowozownię z 10 stanowiskami.
Po przesunięciu się linii frontu, latem 1915 roku, kolej straciła pierwotne znaczenie militarne, zaczęto zatem wykorzystywać ją do wywozu płodów rolnych oraz drewna z okolicznych lasów. W 1917 roku wprowadzono na linii planowy ruch pociągów osobowych z Rogowa do Białej Rawskiej. Po zakończeniu wojny, od 1919 roku, eksploatację linii prowadziła Dyrekcja Kolei Państwowych w Warszawie. W 1928 roku na km 30,6 linii zbudowano nowy nitowany stalowy most łukowy o długości 20,4 m. W 1935 roku na km 24,0 wybudowano natomiast most stalowy o prostej konstrukcji belkowej mierzący 14 m długości. W latach 20-tych XX wieku ruch na linii rogowskiej prowadzono dwoma obiegami pociągów mieszanych, czyli składów osobowych, do których dołączano wagony towarowe. Typowy skład poza 4-osiowym parowozem HF zestawiony był z dwóch wagonów osobowych, wagonu bagażowego i przeciętnie 4 wagonów towarowych. Najważniejszą część przewozów towarowych stanowił węgiel kamienny, oprócz tego wożono płody rolne, nawozy sztuczne, cement i kamień. Jeszcze przed II wojną światową planowano przekucie linii na standardowy prześwit toru 750 mm, jednak planów tych nie zrealizowano. Na początku lat 50-tych XX wieku rozpoczęto wymianę nawierzchni, stosując cięższe szyny. W 1950 roku w Rogowie wybudowano nową murowaną parowozownię. W 1954 roku przystąpiono do przekucia linii. Już po pięciu dniach, 28 sierpnia 1954 roku, do Rawy Mazowieckiej ruszył pierwszy pociąg po torze 750 mm, a następnego dnia do Białej. Zmiana szerokości toru pozwoliła na wprowadzenie do ruchu nowych, silniejszych lokomotyw i dysponujących większą ładownością wagonów towarowych. W grudniu 1954 roku z fabryki w Chrzanowie sprowadzono do Rogowa 3 pierwsze parowozy serii Px48. W tym czasie na linii dominował przewóz ładunków przychodzących z sieci normalnotorowej, które na stacji w Rogowie przeładowywano do wagonów wąskotorowych. W latach 70-tych XX wieku przeprowadzono wymianę parku taborowego, zarówno trakcyjnego jak i wagonowego. Od 1974 roku zaczęto sprowadzać spalinowe lokomotywy produkcji rumuńskiej serii Lxd2 i już rok później było 6 lokomotyw tego typu. Po sprowadzeniu lokomotyw spalinowych ostatecznie wycofano trakcję parową. Na przełomie lat 2000/2001 ograniczono ruch pociągów osobowych, a ostatecznie ruch pasażerski zlikwidowano w czerwcu 2001 roku. Pociągi towarowe kursowały jeszcze do końca września tego samego roku. W grudniu 2001 roku Powiat Rawski wraz z Fundacją Polskich Kolei Wąskotorowych wystąpił do PKP z wnioskiem o przejęcie zamkniętej kolei. Oficjalne przekazanie Kolei Rogowskiej Powiatowi nastąpiło w październiku 2002 roku. Od tego czasu Fundacja sprawuje opiekę nad koleją i gromadzi na stacji Rogów Towarowy Wąskotorowy zabytkowy tabor kolejowy sprowadzany z różnych likwidowanych kolei w Polsce. Obecnie jest to jedna z najliczniejszych kolekcji taboru w Polsce. Do końca 2007 roku Fundacja sprowadziła 52 jednostki taboru, w tym 3 parowozy, 5 lokomotyw spalinowych, 3 wagony motorowe i 5 osobowych (fot.) (fot.) (fot.) (fot.) (fot.). Stopniowo jest prowadzona ich renowacja, a większość prac wykonują wolontariusze. Wszystkie wyremontowane lokomotywy i wagony mają w pełni historyczny wygląd. Obecnie trasa Rogowskiej Kolei Wąskotorowej (pod nazwą Kolej Wąskotorowa Rogów-Rawa-Biała) liczy 49 km i jest najdłuższą czynną koleją wąskotorową w Polsce. Trasa prowadzi przez malownicze pagórkowate tereny Mazowsza, w Rawie przecina okazałym łukowym mostem stalowym rzekę Rawkę, a dalej w stronę Białej Rawskiej przechodzi przez kilka kompleksów leśnych. Pociągi prowadzone są obecnie przez lokomotywy spalinowe Lyd1 lub Lxd2 (fot.) (fot.). Wstęp na teren stacji Rogów Towarowy Wąskotorowy (fot.) (fot.), gdzie zgromadzony jest zabytkowy tabor, jest bezpłatny. Na stacji znajdują się dwie drezyny ręczne (fot.), którymi można pojeździć po terenie stacji (mile widziane są datki na utrzymanie drezyn, które można wrzucać do puszek znajdujących się na drezynach). Pociągi turystyczne kolei kursują obecnie (ze względu na pandemię) tylko na 8 km trasie do Jeżowa, a ilość miejsc jest ograniczona (fot.) (fot.) (fot.). Według rozkładu uruchamiane są 4 pociągi. Na stacji w Jeżowie czynny jest punkt gastronomiczny serwujący dania na wynos (pyszne ciasto owocowe :-) Do czasu zniesienia obostrzeń związanych z pandemią nie są organizowane ogniska. Kursowanie pociągów na odcinku Rawa Mazowiecka - Biała Rawska (19 km) jest czasowo zawieszone, a ruch na tym odcinku zostanie przywrócony po zniesieniu pandemicznych obostrzeń. Stacjonarna kasa biletowa na stacji Rogów Towarowy Wąskotorowy jest aktualnie nieczynna, a bilety najlepiej kupić przez internet. W miarę wolnych miejsc bilety sprzedaje także obsługa pociągu. Na stacji, w wyremontowanym wagonie, działa natomiast sklepik z pamiątkami, a dochody ze sprzedaży przekazywane są na renowację taboru. W kwietniu 2021 roku Fundacja Polskich Kolei Wąskotorowych, operator kolejki, otrzymała z budżetu centralnego 1 mln złotych na renowację parowozu Px48-1911. Dzięki dotacji, po 13 latach starań, wkrótce uda się przywrócić trakcję parową na trasie kolejki. Parowóz został już przetransportowany do lokomotywowni w Koszalinie, gdzie przejdzie renowację. Według planów parowóz ma poprowadzić pierwsze pociągi w 2022 roku :-) Siedziba Rogowskiej Kolei Wąskotorowej znajduje się w Rogowie (województwo łódzkie, powiat brzeziński, gmina Rogów). Przez wieś przebiega droga krajowa nr 72. Rogów leży w odległości około 36 km na wschód od Łodzi i liczy nieco ponad 1500 mieszkańców. ------------------------------------------------------------------------------------------------------------- Inną atrakcją turystyczną Rogowa jest Arboretum SGGW z Muzeum Lasu i Drewna znajdujące się w odległości 2 km od stacji Rogów Towarowy Wąskotorowy. Zdjęcia z arboretum możecie zobaczyć tutaj. 06.2021 Na podstawie stron internetowych: Strona kolei rogowskiej i Rogowska Kolej Wąskotorowa w Wikipedii oraz książki Dariusza Jędrzejewskiego Stare parowozy w Polsce, Sport i Turystyka - MUZA SA 2013. Aktualizacja 23.06.2021 |
Wszystkie zdjęcia wykonane aparatem Panasonic Lumix DMC-FZ300
|