Strona główna Galeria Szlakiem starych parowozów Chabówka Wenecja Jaworzyna Śl. Kościerzyna Wolsztyn Rudy Rogów |
Kolej normalnotorowa dotarła do
Gryfic
w 1882 roku, był to fragment połączenia między Goleniowem a Kołobrzegiem. Pierwszą wąskotorową linię uruchomiono natomiast w
1896 roku między Gryficami i Niechorzem. Przez następne lata powstawały kolejne odcinki, a sieć osiągnęła długość ponad 160 km.
Szerokość torów wynosiła początkowo 750 mm, później przekuto je na 1000 mm. Gryficka wąskotorówka była połączona z Kołobrzeskimi
Kolejami Wąskotorowymi, a także z innymi lokalnymi kolejkami. Koleje wąskotorowe w tym regionie tworzyły sieć
Pomorskich Kolei Wąskotorowych.
W latach 30-tych XX wieku wszystkie kolejki podporządkowano Zarządowi Kolejek Lokalnych z siedzibą w Szczecinie. Sieć liczyła wówczas
ponad 600 km długości.
Po zakończeniu II wojny światowej cała sieć została przejęta przez PKP tworząc tzw. Pomorskie Koleje Dojazdowe. Począwszy od lat 60-tych XX wieku następuje proces likwidacji sieci wąskotorowej, którego szczyt przypada na lata 90-te XX wieku. Na początku lat 90-tych gryficką wąskotorówkę wyłączono z Pomorskich Kolei Dojazdowych. W maju 1995 roku Gryficka Kolej Dojazdowa została wpisana do rejestru zabytków. W 2001 roku PKP wycofało się z zarządu Gryfickiej Kolejki Wąskotorowej, której finansowanie przejął samorząd lokalny. W 2002 roku samorząd gminy Rewal podpisał umowę z PKP i Ministrem Skarbu o nieodpłatnym przejęciu taboru wraz z infrastrukturą na odcinku Gryfice-Trzebiatów długości 61 km. W maju 2002 roku gryficka wąskotorówka wróciła na tory... Niestety z powodu złego stanu technicznego mostu na Redze w Nowielicach oraz zdewastowanych torowisk nie udało się uruchomić pociągów na całej trasie, pociągi przestały kursować od Pogorzelicy do Trzebiatowa. W 2004 gmina Rewal przy współpracy z Zachodniopomorskim Urzędem Marszałkowskim wystąpiła o dotacje unijne i przystąpiono wreszcie do rewitalizacji Nadmorskiej Kolei Wąskotorowej. W jej ramach zmodernizowano linię kolejową o długości 10 km na trasie Trzęsacz - Pogorzelica. Odnowiono tabor kolejowy wyposażając stare wagony w ogrzewanie i nowoczesne toalety. Wyremontowano również zabytkowe budynki dworcowe i wybudowano 3 nowe dworce. W 2013 roku w wyniku uchwały Rady Gminy Rewal powołano spółkę Nadmorska Kolej Wąskotorowa z siedzibą w Pogorzelicy. Spółka ta jest obecnie operatorem przewozów koleją wąskotorową na trasie Gryfice-Pogorzelica. Galerię zdjęć z przejazdu kolejką na trasie Trzęsacz-Pogorzelica-Trzęsacz możecie zobaczyć tutaj. Gryficki skansen powstał w 1978 roku na terenie przylegającym do lokomotywowni. Utworzenie wystawy było możliwe dzięki współpracy Pomorskiej Dyrekcji Okręgowej Kolei Państwowych w Szczecinie, władz miasta i gminy Gryfice, wojska polskiego oraz lokalnej społeczności. Zalążkiem ekspozycji był tabor wycofany z eksploatacji w Pomorskich Kolejach Dojazdowych z Gryfic, Białogardu i Dobrej koło Nowogardu. Inicjatorem powołania i pierwszym kierownikiem skansenu został długoletni pracownik PKP, Zdzisław Kopera. W 1993 roku skansen został przekształcony w Stałą Wystawę Pomorskich Kolei Wąskotorowych, będącą oddziałem Muzeum Kolejnictwa w Warszawie. Od tego czasu w dwóch salach wystawowych prezentowane są wystawy stałe: Koleje wąskotorowe i regionalne Pomorza Zachodniego 1894-1945 i Koleje dojazdowe Pomorza Zachodniego od 1945 roku. 1 kwietnia 2010 roku skansen jako Wystawa Nadmorskiej Kolei Wąskotorowej wszedł w struktury Muzeum Narodowego w Szczecinie jako część Oddziału Morskiego. Wystawa obejmuje kilkanaście parowozów i wagonów motorowych, wagonów pasażerskich i towarowych oraz specjalistycznych. W skład zbiorów gryfickiego skansenu wchodzą:
Na terenie skansenu znajduje się również autentyczna i czynna
obrotnica,
duża kolekcja znaków sygnalizacyjnych i elementów torowisk. Torowisko w skansenie ma połączenie z torami Gryfickiej Kolei
Wąskotorowej.
10.2016 Na podstawie stron internetowych: Muzeum Narodowe w Szczecinie - Wystawa Nadmorskiej Kolei Wąskotorowej w Gryficach, Oficjalna strona Nadmorskiej Kolei Wąskotorowej sp. z o.o. oraz książki Dariusza Jędrzejewskiego Stare parowozy w Polsce, Sport i Turystyka - MUZA SA 2013. Aktualizacja 02.10.2016 |
Wszystkie zdjęcia wykonane aparatem Panasonic Lumix DMC-FZ300
|