Strona główna     Galeria zdjęć     


Zamek Jansky Vrch to kolejny z czeskich zamków leżących nieopodal naszej granicy. Pięknie położony na wzgórzu górującym nad miasteczkiem Javornik wprost zachęca do odwiedzin. Warto tam zajrzeć i zwiedzić zaróno reprezentacyjne komnaty, jak i jego gospodarcze zaplecze.




Czechy Zamek Jansky Vrch



Zamek został zbudowany prawdopodobnie na przełomie XIII i XIV wieku przez księcia piastowskiego Bolka I Surowego. Pierwsza pisemna wzmianka o zamku pochodzi z 1307 roku. W liście margrabiego branderburskiego wymieniony został wówczas kasztelan Richolf. W 1348 roku książę Bolko II przeniósł swoje prawa do zamku biskupowi wrocławskiemu Przecławowi z Pogorzeli. Od tej pory, aż do 1945 roku, zamek był w posiadaniu biskupów wrocławskich.
W 1428 roku zamek został zdobyty i zniszczony przez husytów powracających z oblężenia Nysy. W 1432 roku biskup Konrad Olešnicky wykupił zamek z rąk husytów. Kapituła wrocławska podjęła wówczas decyzję o zburzeniu fortyfikacji zamku, aby już nigdy nie mógł stać się siedzibą wrogich wojsk. Opuszczony zamek i przyległe wsie oddano wówczas w zastaw. Biskup Jan Roth, biskup wrocławski w latach 1482-1506, wykupił zastaw i rozpoczął przebudowę budowli na zamek renesansowy. Przebudowę dokończył w 1509 roku jego następca biskup Jan Thurzo. Biskup nadał także zamkowi nową nazwę Jánský Vrch na cześć patrona biskupstwa wrocławskiego św. Jana Chrzciciela. Za czasów biskupa Thurza zamek stał się miejscem spotkań artystów i uczonych, m.in. kanonika toruńskiego Mikołaja Kopernika.
Na początku XVII wieku, w latach 1610-1617, dokonano kolejnej przebudowy zamku. Ponieważ w tym czasie, w związku z rozwojem broni strzeleckiej spadło znaczenie starych umocnień, obniżono i przebudowano główną wieżę obronną, wzniesiono za to wieżę zegarową i nowe skrzydła mieszkalne. W 1639 roku, podczas wojny trzydziestoletniej, zamek został zajęty przez wojska szwedzkie. Dwa lata później zamek zajęły wojska cesarskie, ponownie wyparte stąd przez Szwedów w 1647 roku. Zamek nie ucierpiał z powodu wojny, jednak w 1666 roku generał Montecuccioli postanowił go zburzyć, na szczęście zarządzenie generała nigdy nie zostało zrealizowane.
W 1767 roku barokową przebudowę zamku rozpoczął biskup Philipp Gotthard von Schaffgotsch, który mieszkał tu od ucieczki z niewoli pruskiej aż do swojej śmierci. Następca biskupa Schaffgotscha, biskup Joseph Christian Franz zu Hohenlohe-Waldenburg-Bartenstein, dokończył przebudowę zamku, który w 1801 roku uzyskał obecny wygląd. Przebudowano wówczas dziedziniec dolny i zewnętrzny, wzniesiono budynki gospodarcze i mieszkalne dla służby, rozbudowano tarasy i ogrody oraz założono leżący na południe od zamku park krajobrazowy. Zamek w tym czasie pełnił funkcję letniej rezydencji biskupów wrocławskich.
Po II wojnie światowej zamkiem zarządzała czeska administracja kościelna, a w 1959 roku Jánský Vrch został wydzierżawiony państwu. W 1984 roku, po uregulowaniu wzajemnych roszczeń majątkowych czeskiego i polskiego kościoła rzymskokatolickiego, zamek został całkowicie znacjonalizowany. Obecnie zamkiem administruje Narodowy Instytut Zabytków. Od 1 stycznia 2002 roku zamek Jánský Vrch jest narodowym zabytkiem kultury.

Zamek składał się z trzech części: położonego najwyżej zamku górnego z wyodrębnioną, położoną nieco niżej częścią zwaną zamkiem średnim oraz usytuowanego najniżej podzamcza zwanego zamkiem dolnym. Zamek w zasadzie zachował swój układ z okresu późnego gotyku na przełomie XV i XVI wieku. Obydwa dziedzińce otaczają zabudowania zamkowe w różnym wieku (późnogotyckie, późnorenesansowe, barokowe i klasycystyczne), z wyjątkiem południowego budynku klasycystycznego z około 1500 roku.
Zamek Jánský Vrch w obecnym kształcie tworzy wydłużony, owalny, zwarty zespół budynków o jednakowej wysokości, zwieńczony jedynie mniejszą wieżą zegarową, posiadający dwa dziedzińce  (fot.)  (fot.)  (fot.). Został zbudowany na skalistym cyplu wzniesienia nad miasteczkiem Javornik  (fot.).
Wnętrza zamku urządzone są głównie w stylu barokowym i klasycystycznym. Po wschodniej stronie zamku znajduje się barokowy taras ogrodowy otoczony oryginalnymi późnogotyckimi fortyfikacjami.

Zamek jest udostępniony do zwiedzania. Przewodnicy opowiadają o zamku w języku czeskim, ale jak to często w Czechach bywa, polscy turyści mają do dyspozycji broszurę w języku polskim. W zamku zorganizowano pięć tras zwiedzania, na każdą z tras należy kupić osobny bilet. Obecnie (2023) są to następujące trasy:
  • Pomieszczenia reprezentacyjne i wystawa fajek  (fot.)  (fot.)  (fot.)
  • Trasa zwiedzania obejmuje autentyczne wnętrza, głównie z XIX wieku. We wnętrzach można spotkać firany, które mają około 200 lat. Do najcenniejszych zabytków należą obrazy i rzeźby z XV-XVIII wieku, zgromadzone w zamkowej kaplicy. Chyba najciekawsza na trasie jest największa w Europie Środkowej kolekcja historycznych fajek, którą tworzy około 2000 fajek z XVIII-XIX wieku  (fot.)  (fot.)  (fot.).
    Czas zwiedzania około 50 minut.

  • Zaplecze gospodarcze zamku  (fot.)  (fot.)  (fot.)
  • Trasa obejmuje zaplecze gospodarcze zamku, czyli kuchnię, jadalnię dla służby, mieszkanie zarządcy, łazienkę, magiel itp. Podczas zwiedzania przechodzimy przez oba wewnętrzne dziedzińce zamku  (fot.)  (fot.), gdzie można poznać poszczególne fazy budowy zamku.
    Czas zwiedzania około 30 minut.

  • Pokoje gościnne i wystawa czasowa
  • Trasa obejmuje pięciopokojowy apartament gościnny, w którym rezydował z rodziną słynny kompozytor, skrzypek i dyrygent Karl Ditters von Dittersdorf. W lipcu i sierpniu organizowane są tu także wystawy czasowe.
    Czas zwiedzania około 30 minut.

  • Zamkowy strych
  • Trasa obejmuje zamkowe strychy i wieżę z pomieszczeniem mechanizmu zegara. Czas zwiedzania to około 50 minut.

  • Bajkowy park
  • Trasa obejmuje zwiedzania zamkowego parku i przeznaczona jest dla rodzin z dziećmi. Podczas spaceru na dzieci czeka 12 przystanków ze scenkami z bajek. Zadaniem dzieci jest rozpoznanie, o którą bajkę chodzi.
    Czas zwiedzania to około 120 minut, wstęp wolny.


Z punktu widokowego pod zamkiem roztacza się bardzo ładny widok na leżące w dole miasteczko Javornik oraz pogranicze czesko-polskie  (fot.)  (fot.). Po zwiedzaniu zamku można jeszcze zajrzeć do samego miasta. Na rynku bardzo ładnie prezentuje się ratusz  (fot.)  (fot.), a spod ratusza pięknie widoczny jest leżący w górze zamek  (fot.).


Zamek znajduje się w miejscowości Javornik, w kraju ołomunieckim w Czechach. Historycznie miasto leży na terenie Dolnego Śląska. Miasteczko liczy około 3000 mieszkańców.
Javornik jest położony tuż obok polskiej granicy w odległości około 14 km na północny wschód od Lądka Zdroju i 9 km na południe od Paczkowa.






09.2023


Na podstawie stron internetowych: Zamek Jansky Vrch w Wikipedii i Strona zamku w Javorniku.



Aktualizacja 16.09.2023






Zamek w Javorniku

Zamek w Javorniku

Zamek w Javorniku

Zamek w Javorniku

Zamek w Javorniku

Zamek w Javorniku

Zamek w Javorniku

Zamek w Javorniku

Wszystkie zdjęcia wykonane aparatem Panasonic Lumix DMC-FZ300





Zamek Jansky Vrch w Wikipedii
Strona zamku w Javorniku
medievalheritage.eu - zamek Jansky Vrch
Miasto Javornik w Wikipedii
Strona miasta Javornik