Cerkiew prawosławna św. Michała Archanioła w Trześciance (gm. Narew, powiat hajnowski)  (fot.)  (fot.).

Cerkiew zbudowano w 1867 roku w miejscu poprzedniej, zniszczonej w wyniku pożaru. W 1884 roku cerkiew otoczono murem z polnego kamienia. Nowa cerkiew nie uzyskała statusu parafialnej i do 1895 roku była jedynie cerkwią szkolną dla uczniów szkoły cerkiewno-parafialnej z kursem nauczycielskim i dla słuchaczy kursów nauki rzemiosła oraz filią parafii w Puchłach. Po zbudowaniu kompleksu budynków szkolnych w uroczysku Stawok przy cerkwi w Trześciance ponownie utworzono samodzielną parafię.
W 1915 roku prawosławni mieszkańcy Trześcianki udali się na bieżeństwo (wygnanie) i we wsi pozostały tylko trzy prawosławne rodziny. W 1918 roku do wsi powrócił prawosławny duchowny, Cyryl Zajc, rok później zastąpił go Mikołaj Bogdanowicz. W tym czasie cerkiew mimo opuszczenia nie została zdewastowana, zachowały się nawet w niej dzwony. Władze Polski nie zgodziły się jednak na zarejestrowanie parafii. Dopiero w 1928 roku wydano zgodę na otwarcie cerkwi w Trześciance jako filii parafii w Narwi. Parafia w Trześciance została restytuowana dopiero w czasie II wojny światowej.
W drugiej dekadzie XXI wieku przeprowadzono remont cerkwi- odnowiono elewację (zmieniając jej kolor na zielony), wzmocniono konstrukcję budynku, wymieniono pokrycie dachu, zamontowano nowe, pozłacane kopuły oraz wymieniono wieńczące świątynię krzyże. W czasie prac remontowych odnaleziono kamień z inskrypcją wskazującą rok 1864 jako moment rozpoczęcia budowy.

Cerkiew w Trześciance jest budowlą drewnianą, o konstrukcji zrębowej. Jest to budowla trójdzielna, z przedsionkiem, jedną nawą oraz zamkniętym prostokątnie prezbiterium, do którego przylegają dwie przybudówki. Nad przedsionkiem wznosi się wieża z dachami namiotowymi, zwieńczona baniastym hełmem, natomiast nad centralną częścią nawy ośmioboczna wieża z cebulastym hełmem. Wejście główne oraz dwa boczne dekorują daszki wsparte na słupach. We wnętrzu obiektu znajduje się trzyrzędowy ikonostas.

Cerkiew prawosławna Opieki MB w Puchłach (gm. Narew, powiat hajnowski)  (fot.)  (fot.).

Obecną cerkiew w Puchłach zbudowano w latach 1913-1918. Podczas II wojny światowej została zdewastowana, uszkodzony został cały dach, rozbito 3 kopuły, częściowemu uszkodzeniu uległy ściany oraz część ikon wewnątrz świątyni. W latach 1961-1962 wewnątrz cerkwi zostały napisane nowe ikony przez Włodzimierza Wasilewicza, później przeprowadzono zewnętrzny remont cerkwi.

Cerkiew została zbudowana na planie krzyża. Ma konstrukcję zrębową. Szalowana, z węższą apsydą (prezbiterium) zamkniętą trójbocznie i dwoma prostokątnymi zakrystiami po bokach, w części zachodniej pritwor (kruchta) zwieńczony jest dzwonnicą, wejścia poprzedzone gankami.
Wewnątrz świątyni znajduje się cudowna ikona Opieki Matki Bożej powstała po 1781 roku. Na ikonie znajduje się Matka Boska stojąca na obłoku, w drapowanej sukni, z koroną na głowie. W dolnej części ikony umieszczono przedstawicieli stanów: władcę, szlachtę, hierarchów cerkwi, mnichów.
Wokół cerkwi znajdują się kamienne krzyże z końca XIX wieku. W murze cerkiewnym z 1873 roku postawiony jest grobowiec proboszcza Grzegorza Sosnowskiego i jego żony Leoniły, który w XIX wieku zakładał sieć szkółek cerkiewnych dla miejscowej ludności chłopskiej.

Cerkiew prawosławna Podwyższenia Krzyża Pańskiego w Narwi (gm. Narew, powiat hajnowski)  (fot.)  (fot.).

Budowę cerkwi prawosławnej w Narwi rozpoczął w 1881 roku proboszcz miejscowej parafii ks. Antoni Kuźmiński. Po jego śmierci budowę kontynuował nowy proboszcz, ks. Jan Kłoczkowski. Budowlę poświęcono w maju 1885 roku. Nie zachowały się opisy nowej świątyni bezpośrednio po jej otwarciu. Starszą cerkiew z tego miejsca przeniesiono na miejscowy cmentarz, na miejsce starej kaplicy i ponownie wyświęcono, nadając wezwanie Kazańskiej Ikony Matki Bożej.
Na początku XX wieku do cerkwi przekazano nowe ikony - św. Barbary, św. Jerzego, Obrazu Chrystusa Nie Ludzką Ręką Uczynionego, Podwyższenia Krzyża Pańskiego. Na wyposażeniu budynku był również Ewangeliarz z 1600 roku. W 1908 roku wokół cerkwi zbudowano ozdobne murowane ogrodzenie z bramą. W 1915 roku prawosławni mieszkańcy Narwi udali się na bieżeństwo (wygnanie). Cerkiewne wyposażenie spakowano i wysłano do monasteru w Jarosławiu. Tam w 1917 roku część wyposażenia, w tym szczególnie czczone ikony św. Antoniego Pieczerskiego i Matki Boskiej Bolesnej, zarekwirował komitet robotniczo-żołnierski. W okresie międzywojennym przy cerkwi w Narwi działała parafia etatowa.
W kwietniu 1990 roku, w Wielki Czwartek, pożar zniszczył wnętrze świątyni. Spłonął wówczas m.in. XVIII-wieczny wizerunek maryjny. Część wyposażenia została uratowana przez parafian. Wnętrze cerkwi następnie odrestaurowano, wstawiono nowe ikony i ikonostas. We wrześniu 1994 roku cerkiew została konsekrowana przez metropolitę warszawskiego i całej Polski Bazylego. W tym samym roku w sąsiedztwie budynku wzniesiono ozdobną studnię do święcenia wody. Cerkiew wyremontowano ponownie w 2 dekadzie XXI wieku.

Cerkiew jest budowlą drewnianą, orientowaną, na planie krzyża łacińskiego, na fundamencie kamienno-cementowym. Budynek posiada konstrukcję wieńcową, szalowaną. Szerokość transeptu jest równa szerokości nawy. Dach nad nawą jest dwuspadowy, nad pomieszczeniem ołtarzowym trójspadowy, nad dzwonnicą - cztero-, a wyżej ośmiospadowy. Na skrzyżowaniu nawy głównej i bocznej znajduje się kopuła wsparta na bębnie, z dachem wielospadowym. Z pomieszczeniem ołtarzowym łączy się absyda i dwa pastoforia. Do prostokątnego przedsionka przylegają dwa boczne pomieszczenia. Wejścia do obiektu, frontowe i przez nawę boczną, zdobione są portykami z sześcioma kolumnami każdy.

Cerkiew prawosławna Ikony Matki Bożej "Wszystkich Strapionych Radość" w Koterce (gm. Mielnik, powiat siemiatycki)  (fot.)  (fot.).

Cerkiew w Koterce powstała w miejscu objawienia maryjnego, do którego miało dojść w dniu święta Trójcy Świętej w 1852 roku. Matka Boża objawić się miała miejscowej chłopce Eufrozynie Iwaszczuk na uroczysku Koterka, gdzie kobieta zbierała szczaw, zamiast w dniu świątecznym udać się do cerkwi. Podobno Maryja oznajmiła, że święto zostało ustanowione, by w tym dniu modlono się w świątyni, a nie pracowano. Zapowiedziała także, że grzechy mieszkańców wsi zostaną ukarane morowym powietrzem. Nakazała Iwaszczuk udać się do proboszcza i polecić mu, by razem z parafianami modlił się o wybaczenie win. Proboszcz parafii w Tokarach ustawił w uroczysku krzyż. Miejsce to zaczęło przyciągać licznych pielgrzymów, nie tylko prawosławnych, pojawiły się relacje o cudownych uzdrowieniach.
W czerwcu 1852 roku powołana została specjalna komisja, która uznała, że cud nie miał miejsca. Proboszcz parafii tokarskiej, który jeszcze przed wydaniem orzeczenia zachęcał do pielgrzymowania na uroczysko, został usunięty z placówki duszpasterskiej, krzyż umieszczony w Koterce nakazano przenieść na miejscowy cmentarz prawosławny. Pielgrzymki jednak nie ustawały, nadal również miało dochodzić do uzdrowień. Przybywający do Tokar uważali za cudowne źródełko, które wybiło na miejscu, gdzie pierwotnie znajdował się krzyż. W końcu, w 1906 roku, biskup grodzieński Michał zgodził się na rozwój sanktuarium w Koterce. W maju 1909 roku położony został kamień węgielny pod budowę świątyni na uroczysku, a sama budowa trwała trzy lata i zostało sfinansowane z darów. W lipcu 1912 roku gotowy obiekt poświęcił przełożony monasteru św. Onufrego w Jabłecznej archimandryta Serafin. Prestiż sanktuarium w Koterce wzrósł w okresie międzywojennym, gdy na uroczystości w dniu Trójcy Świętej przybył do niego metropolita warszawski i całej Polski Dionizy.
W 1948 roku świątynia w Koterce stała się świątynią parafialną, gdyż po ustaleniu granicy polsko-radzieckiej cerkiew św. Michała Archanioła w Tokarach znalazła się na obszarze Białorusi. Cerkiew nadal pozostaje ważnym ośrodkiem pielgrzymkowym. Kilkakrotnie uroczystościom w Koterce w dniu Trójcy Świętej przewodniczył metropolita warszawski i całej Polski Sawa. W 2012 roku upamiętniono stulecie wzniesienia cerkwi ustawieniem obok niej sześciometrowego krzyża z malowidłem autorstwa Jarosława Wiszenki, który ufundowali leśnicy z nadleśnictwa Nurzec Stacja. Przy świątyni znajdują się również inne drewniane krzyże wotywne.

Cerkiew jest budowlą drewnianą o konstrukcji zrębowej, oszalowaną, orientowaną, trójdzielną, wzniesioną na planie krzyża. Przy wejściach (głównym i bocznym) znajdują się zadaszone ganki oparte na dwóch profilowanych słupach. Nawa cerkiewna wzniesiona jest na planie kwadratu, pomieszczenie ołtarzowe na planie prostokąta z trójboczną absydą, przedsionek również na planie prostokąta. Dachy cerkwi są blaszane; nad nawą znajduje się dach czterospadowy, zaś nad przedsionkiem i nad gankami - dachy dwuspadowe. Cerkiew posiada jedną latarnię z cebulastym hełmem. Nad przedsionkiem wznosi się wieża, na planie ośmioboku, zwieńczona ostrosłupowym dachem i małą kopułką.
W pobliżu cerkwi znajduje się otoczone kultem źródełko, nad którym wzniesiono wiatę. Wewnątrz znajduje się dwurzędowy ikonostas. Przed nim dla kultu wystawione są Golgota i ikona patronalna, zaś nad ikonostasem zawieszona jest ikona Opieki Matki Bożej.

Cerkiew prawosławna św. Jerzego w Rybołach (gm. Zabłudów, powiat białostocki)  (fot.)  (fot.).

Decyzja o wzniesieniu cerkwi cmentarnej, pomocniczej względem parafialnej cerkwi Świętych Kosmy i Damiana w Rybołach zapadła w latach 70-tych XIX wieku. W październiku 1873 roku rozpoczęto prace budowlane, które trwały do marca następnego roku następnego. Cerkiew poświęcono w październiku 1874 roku.
Pierwszy remont cerkiew przeszła już w 1893 roku, a w 1909 roku została odmalowana. W 1929 roku przeprowadzono wymianę dachu. Cerkiew poważnie ucierpiała w 1941 roku w czasie walk niemiecko-radzieckich. Renowacja cerkwi miała miejsce w latach 60-tych XX wieku i ponownie w latach 90-tych.

Cerkiew założona jest na planie krzyża z nieco dłuższymi ramionami wschodnim i zachodnim. Ramiona krzyża nakryte są dwoma dachami dwuspadowymi o krzyżujących się kalenicach. Na skrzyżowaniu ramion krzyża osadzono ośmioboczny bęben zwieńczony cebulastą kopułą.

Cerkiew prawosławna Ikony Matki Bożej "Pomnożycielka Chlebów" w Szastałach (gm. Bielsk Podlaski, powiat bielski)  (fot.)  (fot.).

Cerkiew wybudowano w latach 1999-2005 obok cmentarza prawosławnego. Budowla wzniesiona jest na planie krzyża, na kamiennej podmurówce, konstrukcja drewniana, zrębowa. Nad wejściem daszek wsparty na dwóch słupach. Nad kruchtą ośmioboczna wieża zwieńczona ostrosłupowym, blaszanym hełmem. Prezbiterium zamknięte wielobocznie. Dach blaszany, wieloboczny, tworzący okap wokół całej świątyni. Nad nawą ośmioboczna wieżyczka zwieńczona latarnią z cebulastym hełmem. Nad prezbiterium wieżyczka z baniastym hełmem.

Główna uroczystość obchodzona jest 28 października w święto Ikony Matki Bożej "Pomnożycielka Chlebów".

Cerkiew prawosławna Świętych Apostołów Piotra i Pawła w Rajsku (gm. Bielsk Podlaski, powiat bielski)  (fot.)  (fot.).

Cerkiew została zbudowana w 1912 roku w Poturzynie koło Tomaszowa Lubelskiego. Po wysiedleniu ze wsi ludności prawosławnej w ramach Akcji "Wisła" świątynia została zamknięta i służyła jako magazyn nawozów. W 1962 roku cerkiew przewieziono do Rajska. Po zrekonstruowaniu, wyremontowaniu i wyposażeniu, świątynia została konsekrowana 18 lipca 1971 roku. Ponowna konsekracja miała miejsce 13 czerwca 2020 roku, a dokonali jej metropolita warszawski i całej Polski Sawa oraz arcybiskup bielski Grzegorz.

Cerkiew to budowla drewniana, o konstrukcji zrębowej, wzniesiona na planie krzyża greckiego. Od frontu kruchta poprzedzona zadaszonym gankiem. Nawa z częścią centralną zbudowaną na planie kwadratu i transeptem zamkniętym prostokątnie z obydwu stron. Prezbiterium mniejsze od nawy, zamknięte trójbocznie, z dwiema bocznymi zakrystiami. Nad kruchtą ośmioboczna wieża zwieńczona ostrosłupowym hełmem. Dachy cerkwi blaszane. Nad środkową częścią nawy ośmioboczna wieża z kopulastym dachem zwieńczonym baniastym hełmem; nad krańcami transeptu dachy dwuspadowe. Nad prezbiterium wieżyczka zwieńczona baniastym hełmem.

Cerkiew prawosławna Przemienienia Pańskiego w Ploskach (gm. Bielsk Podlaski, powiat bielski)  (fot.)  (fot.).

Cerkiew pochodzi z końca XVIII wieku, rozbudowana w latach 1940-1944. Wzniesiona na planie krzyża, drewniana, o konstrukcji zrębowej, jednonawowa. Prezbiterium zamknięte prostokątnie, z boczną zakrystią. Dachy cerkwi blaszane. Nad frontową częścią nawy wieżyczka zwieńczona ostrosłupowym hełmem. Nad środkową częścią cerkwi czworoboczna wieża z dachem namiotowym zwieńczonym kopułą.

Cerkiew prawosławna św. Mikołaja w Koźlikach (gm. Narew, powiat hajnowski)  (fot.)  (fot.).

Cerkiew zbudowano w XVIII wieku w Wieżance, w 1834 roku przeniesiono ją do Klejnik, a na początku XX wieku została przeniesiona, tym razem na obecne miejsce. W latach 2013-2016 przeprowadzono generalny remont świątyni, wymieniono wówczas część ścian i całość wewnętrznego oszalowania oraz poszycie dachowe, a także wzmocniono fundamenty i zabezpieczono je od wilgoci. Całą budowlę podniesiono o 70 cm w górę względem podłoża. Uporządkowano też teren wokół cerkwi i naprawiono ogrodzenie.

Cerkiew jest budowlą na planie wydłużonego ośmioboku, drewnianą, konstrukcji zrębowej. Od frontu kruchta. Wieża na planie kwadratu, osadzona na nawie. Nad kruchtą dach dwuspadowy. Wieża zwieńczona dachem namiotowym z kulistym hełmem. Nad nawą dach jednokalenicowy. Wokół cerkwi murowane ogrodzenie z metalową bramą.

Cerkiew prawosławna św. Jana Teologa w Pawłach (gm. Zabłudów, powiat białostocki)  (fot.)  (fot.).

Cerkiew została zbudowana w 1824 roku jako świątynia unicka z inicjatywy proboszcza parafii w Rybołach ks. Lwa Markiewicza. Początkowo jej patronem był greckokatolicki męczennik za wiarę św. Jozafat Kuncewicz. W 1869 roku budynek przeszedł kapitalny remont. W 1883 roku, po kolejnej przebudowie, cerkiew została ponownie poświęcona. Znalazły się w niej nowe dzwony, zaś nad wejściem usytuowano cebulastą kopułę. W 1901 roku w cerkwi pojawiły się ikony św. Pantelejmona i Matki Bożej, napisane w monasterze św. Pantelejmona na Górze Athos. W 1911 roku obiekt został pokryty blachą cynkową.
W okresie bieżeństwa cerkiew została porzucona, co doprowadziło do zupełnej dewastacji jej wnętrza. W latach 80-tych XX wieku cerkiew została zelektryfikowana, zaś w latach 90-tych przeszła kolejny remont. W 1993 roku cerkiew padła ofiarą kradzieży, tracąc 9 ikon.

Cerkiew prawosławna św. Michała Archanioła w Bielsku Podlaskim  (fot.)  (fot.).

Cerkiew została zbudowana w 1789 roku, a pięć lat później obok niej wystawiono murowaną dzwonnicę. W 1834 roku do wnętrza wstawiono ikonostas. W latach 60-tych XIX wieku przeprowadzono kilka remontów, naprawiono wówczas dach i kopuły, wymieniono deski podłogowe i stropowe oraz stolarkę okienną i drzwiową. Wstawiono też dwa nowe boczne ikonostasy, a w 1875 roku wymieniono ikonostas główny. W latach 1913-1915 dobudowano w stylu rosyjsko-bizantyńskim dzwonnicę nad kruchtą. Kolejne remonty przeprowadzono w latach 1926 i 1936. W latach 60-tych XX wieku rozebrano murowaną dzwonnicę. W latach 1987-1989 dobudowano do cerkwi trzy nowe prezbiteria.

Cerkiew jest budowlą orientowaną, o rozczłonkowanej bryle i planie, złożoną z ośmiobocznego korpusu nawowego, trójkondygnacyjnej kruchty-dzwonnicy i trzech pięciobocznych prezbiteriów połączonych obejściem, w które włączono niewielki przedsionek. Korpus nawowy nakryty dachem ośmiospadowym z kopułą na szyi. Dzwonnica czworoboczna w dwóch dolnych i ośmioboczna w górnej kondygnacji, nakryta ostrosłupowym hełmem z niewielką kopułką. Prezbiteria w formie wielobocznych wieżyczek, nakryte ostrosłupowymi hełmami z kopułkami. Korpus nawowy i dzwonnica drewniane, w konstrukcji zrębowej, na podmurówce, ściany wzmocnione lisicami; prezbiteria i obejście murowane z cegły. Dachy i kopułki pokryte blachą.

Cerkiew prawosławna św. Mikołaja w Michałowie (gm. Michałowo, powiat białostocki)  (fot.)  (fot.).

Jest to drewniana świątynia na kamiennym fundamencie, zbudowana w latach 1907-1908, konsekrowana we wrześniu 1908 roku.
Posiada trzy krużganki, które nadają budowli kształt krzyża. Nad nawą znajduje się 5 kopuł, jedna duża i cztery mniejsze. Od frontu wieża-dzwonnica o wysokości 31 m, zwieńczona ostrosłupowym hełmem z kopułą. We wnętrzu znajdują się polichromie wykonane w latach 60-tych XX wieku przez wykładowcę Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie Adama Stalony-Dobrzańskiego, któremu pomagał Jerzy Nowosielski.

Cerkiew prawosławna Przemienienia Pańskiego w Topolanach (gm. Michałowo, powiat białostocki)  (fot.)  (fot.).

Zbudowana na przełomie XVII i XVIII wieku na planie prostokąta. Jej fundatorami byli Radziwiłłowie herbu Trąby.
Jest to cerkiew drewniana, szalowana, o konstrukcji zrębowej. Główne wejście poprzedzone gankiem wspartym na dwóch słupach. Od frontu kruchta z nadbudowaną ośmioboczną wieżą. Prezbiterium mniejsze od nawy, zamknięte trójbocznie. Dachy cerkwi blaszane. Wieża zwieńczona ostrosłupowym hełmem z kopułką. Nad nawą i prezbiterium dachy jednokalenicowe.
W 1991 roku cerkiew została okradziona z ikon.

Cerkiew prawosławna Opieki Matki Bożej w Zubaczach (gm. Czeremcha, powiat hajnowski)  (fot.)  (fot.).

Cerkiew wzniesiono w 1895 roku w miejscu poprzedniej, która spłonęła. Konsekracja nowej świątyni miała miejsce w październiku 1896 roku.
Jest to budowla drewniana, o konstrukcji zrębowej, orientowana, zbudowana na planie krzyża łacińskiego, z bocznymi ramionami zamkniętymi prostokątnie. Nawa na planie kwadratu. Od zachodu prostokątna kruchta. Prezbiterium mniejsze od nawy, zamknięte prostokątnie, z dwiema bocznymi zakrystiami. Dachy cerkwi blaszane. Nad kruchtą wieża zwieńczona ostrosłupowym hełmem. Nad nawą ośmioboczna wieża zwieńczona cebulastą kopułą. Obok cerkwi dzwonnica (wzniesiona również w 1895 roku), wolnostojąca, drewniana, zbudowana na planie kwadratu.